zaterdag 16 juli 2016

Erdogan organiseerde coupe zelf om hem krachtig in het zadel te houden


Zowel in Turkije als daarbuiten groeit de theorie dat de staatsgreep op poten werd gezet door president  Recep Tayyip Erdogan zelf. Die was op het moment van de coup op zijn vakantieadres en werd niet gevat. "Bijgevolg is de theorie dat dit een staatsgreep was die door Erdogan zelf werd georganiseerd in Turkije nu al wijdverspreid. De idee is dat de staatsgreep de weg moet plaveien voor een dictatuur onder Erdogan". Dat stelt de Turkse econoom en expert internationale ontwikkelingen Dani Rodrik.


Door:  
16/07/16 - 12u27  Bron: Vox, morningnewsusa, Belga, ANP, deredactie
-
VIDEO 

Volgens Erdogan zit de in ballingschap verblijvende Fethullah Gülen - zijn gezworen vijand - achter de couppoging. Hij beschuldigt hem ervan parallelle structuren te hebben opgezet om hem ten val te brengen. Gülen zelf veroordeelde de couppoging al met klem (zie kaderstuk).

Erdogan met vakantie
Erdogan meldde dat het hotel waar hij op vakantie was gebombardeerd werd na zijn vertrek.


Verschillende elementen belanden nu op tafel om te verklaren hoe de staatsgreep kon plaatsgrijpen én waarom ze faalde. Ten eerste had het leger niet de volle steun van de bevolking. Het leger handelde op eigen houtje, waardoor de bevolking verward was.
President Erdogan gaf vanochtend een persconferentie in Istanboel. In Turkije en daarbuiten verspreidt zich de theorie dat het leger Erdogan niet poogde te vatten omdat de coup door hemzelf zou in scène gezet zijn. © ap.
Ten tweede slaagden de putschisten er niet in president Erdogan, die met vakantie was in de kuststad Marmaris, gevangen te nemen. Zo behield hij de macht over de regering. Vanop zijn vakantieplek riep hij zijn sympatisanten op de straat op te komen en te protesteren tegen de straatsgreep.

Voor Dani Rodrik, Turks economist en expert inzake internationale politiek aan de Harvard universiteit, was de staatsgreep van in het begin gedoemd te falen. In een gesprek met de Amerikaanse nieuwssite Vox zegt Rodrik dat de coup slecht gepland was. "De mensen in Turkije denken momenteel allemaal hetzelfde: de militaire staatsgreep moet door de president zelf opgezet zijn".
De theorie dat dit een staatsgreep was die door Erdogan zelf werd georganiseerd, is in Turkije wijdverspreid. De idee is dat de staatsgreep de weg moet plaveien voor een dictatuur onder Erdogan
Dani Rodrik
Dani Rodrik, Turks economist en expert inzake internationale politiek aan de universiteit van Harvard. © wikimedia.
Tv-kanalen ongemoeid
Vooreerst, zo stelt Rodrik, was de coup "zeer verwarrend"; ook het feit dat de meeste tv-kanalen operationeel bleven toen de staatsgreep zich ontplooide, vindt hij verdacht. Hij beklemtoont voorts dat er geen enkele poging werd ondernomen om Erdogan te vatten.

"De theorie dat dit een staatsgreep was die door Erdogan zelf werd georganiseerd, is in Turkije wijdverspreid. De idee is dat de staatsgreep de weg moet plaveien voor een dictatuur onder Erdogan".

Interne machtsstrijd
Rodrik kan niet bevroeden wat de militairen ertoe bracht de macht te proberen grijpen. Was het de druk van de vluchtelingenproblematiek, de politiek van de huidige regering of economische onrust? Volgens Rodrik kan geen enkele van deze mogelijke redenen de coup verklaren. "Wat de redenen ook waren en wie er ook bij betrokken was, het moet een of andere interne machtsstrijd geweest zijn die niets te maken heeft met vluchtelingen, de regeringspolitiek of de economie".

Hij wijst er ook op dat de staatsgreep totaal onverwacht kwam. "Erdogan heeft het laken van de macht danig naar zich toegetrokken en heeft de etnische en religieuze spanningen ten top gedreven. Ik had op een burgeroorlog gespeculeerd, gezien de spanningen met de Koerden. Maar een militaire coup? Nee, dat was totaal onvoorspelbaar".

Ook volgens het Amsterdamse VVD-raadslid Dilan Yesilgöz is de kans groot dat de Turkse president Erdogan de couppoging zelf in scène heeft gezet. Door het leger de schuld te geven kan Erdogan zijn macht laten groeien, aldus Yesilgöz.
Resul Tapmaz. © Bas Bogaerts.
Overwinning van de democratie
Veli Yüksel, Kamerlid en Gents CD&V-fractieleider van Turkse afkomst, meent dat het falen van de staatsgreep een overwinning is voor het Turkse volk en de democratie.

"Ik vond het heel sterk dat de mensen op straat kwamen en aan die groep militairen die een couppoging ondernamen, duidelijk maakten dat ze met de Turkse bevolking te maken hebben en dat ze hun democratie niet laten afpakken. In die zin was dit wel een overwinning voor het Turkse volk."

Iedereen achter regering
Gents schepen Resul Tapmaz (sp.a) stelt vast dat iedereen nu achter de Turkse regering staat. "Dat merk ik in mijn contacten op straat, mijn vriendenkring en op sociale media. Ik vind dat ook maar normaal, want wat gebeurde is onaanvaardbaar een een harde klap voor de democratie", reageert Tapmaz.

"Nu gaat het echt niet meer over ideologie, maar over de Turkse bevolking die een democratie wil, dat is de realiteit. De oppositieleiders van Turkse partijen hebben die verklaringen ook afgelegd."

Wie is Gülen, volgens Erdogan de aanstoker van de coup?

Fethullah Gülen. © Kos.
Erdogan verwijst naar Fethullah Gülen als aanstoker van de staatsgreep. "Gülen predikt een islam van tolerantie en vriendschap", legt Dirk Rochtus, professor internationale politiek aan de KU Leuven uit op Radio 1.

Gülen leeft in ballingschap in de Verenigde Staten. "Hij vluchtte destijds weg uit Turkije omdat de handhavers van de seculiere orde hem niet moesten hebben."

Toen Erdogan aan de macht kwam, kreeg hij de steun van Gülen. "Ze delen dezelfde waarden", weet Rochtus. "ze geloven in een islamitische moraal".

Maar mettertijd werd Gülen een concurrent van Erdogan. "Erdogan wil alle macht naar zich toetrekken en duldt geen parallelle structuren."

Gülen heeft volgens Rochtus heel wat sympathisanten bij justitie, leger en politie. "Het is best mogelijk dat onder de coupplegers heel wat aanhangers van Gülen zitten. Maar Gülen zelf ontkent en verwerpt de coup."


Geen opmerkingen :

Een reactie posten